Öll nágrannalöndin með betri almannatryggingar en við!

Um skeið hrósuðu Íslendingar sér af því að vera með betri almannatryggingar en nágrannalöndin.En það er löngu liðin tíð. Í dag eru öll nágrannalönd okkar með miklu betri almannatryggingar en við.Til dæmis eru öll norrænu löndin nema Finnland með þrefalt hærri grunnlífeyrir en við og hið sama er að segja um Bretland. Í Finnlandi er grunnlífeyrir tvöfalt hærri en hér.Heildarlífeyrir er einnig miklu hærri í grannlöndunum en hérna. Til dæmis er heildarlífeyrir 70% hærri í Noregi en hérna. Í Noregi fá allir grunnlífeyri án tillits til tekna.Eina skilyrðið er að hafa búið 3 ár í landinu.

Mörg lönd veita eldri borgurum skattfríðindi. Í Noregi er ellílífeyrir skattfrjáls.Það er nokkuð annað en hér,þar sem eldri borgarar mega sæta bæði skattpíningu og skerðingu lífeyris við minnstu tekjur. Ríkið seilist í sparipeninga eldri borgara.Þeir mega ekki eiga nokkrar krónur í banka eftir ævisparnað. Nei þá skerðir ríkið lífeyri eldri borgara hjá almannatryggingum vegna vaxtatekna.Það getur verið varasamt fyrir eldri borgara að skipta um íbúð (minnka við sig).Ef þeir leggja andvirðið i banka á meðan þeir leita að minni íbúð  hrifsar ríkið hluta af aurunum,sem eru í bankanum og senda bakreikning ,ef þetta hefur ekki verið áætlað fyrirfram. Þannig er sama hvar borið er niður. Kerfið er fjandsamlegt eldri borgurum.

Björgvin Guðmundsson

Skerðing lífeyris eins og eignaupptaka!

 

 

 

Þegar stjórn Alþýðuflokks,Sjálfstæðisflokks og Sósalistaflokks kom almannatryggingunum á fót 1946 fór það ekki á milli mála fyrir hverja almannatryggingarnir áttu að vera. Tekið var skýrt fram, að almannatryggingarnar ættu að vera fyrir alla án tillits til efnahags og stéttar. Þær áttu ekki að vera fátækraframfærsla. Þegar lífeyrissjóðirnir voru  stofnaðir kom það skýrt fram, að þeir áttu að vera viðbót við lífeyri almannatrygginga en ekki  skerða almannatryggingar eins og gerist í dag. Ef það hefði legið fyrir,  þá hefðu launamenn á Íslandi ekki greitt i lífeyrissjóðina.

 

Eins og eignaupptaka

 

Ég hef sagt það áður, að skerðing lífeyris vegna greiðslna úr lífeyrissjóði er eins og eignaaupptaka.Áhrifin af þessari gífurlegu skerðingu ríkisins á lífeyri almannatrygginga  eru nákvæmlega eins og  ríkið væri að gera upptækan hluta lífeyris eldri borgara í lífeyrissjóðum. Það er líkast því sem rikið sé að taka hluta lífeyrisins ófrjálsri hendi.

 

Ætla að skila hluta  þess, sem tekið er!

 

En þegar ríkið er búið að leika þann leik árum saman að taka hluta lífeyris eldri borgara reglulega traustataki, kemur ríkisstjórnin fram nú og segist ætla að skila hluta af þessu til baka  ætla að hætta að taka svona mikið af okkur „ófrjálsri hendi“.Og þá eigum við eldri borgarar að falla fram og þakka fyrir, að við fáum að halda örlitlu meira af þvi, sem við eigum.Þakka skyldi þeim.ii

 

Hækkun lífeyris er forangsverkefni

 

Verkefni ríkisstjórnarinnar númer eitt er að hafa lífeyri aldraðra  það háan, að hann dugi til   framfærslu.Ríkisstjórnin svíkst um það. Hún hækkar ekki lífeyrinn um eina krónu.Hún leggur fram tillögur um óbreyttan lífeyri.Þó er ekki unnt að lifa af honum.Lífeyrir einhleypra eldri borgara er 207 þúsund krónur á mánuði en í hjónabandi  er lífeyrir 185 þúsund krónur, eftir skatt. Geta einhverjir aðrir lifað af þessari hungurlús.Ég held ekki. En verkefni ríkisstjórnarinnar númer tvö er að afnema tekjutengingarnar, afnema skerðingar með öllu. Það á ekki að draga úr þeim; það á að afmema þær. Bjarni Benediktsson,formaður Sjálfstæðisflokksins lofaði eldri borgurum því  fyrir síðustu kosningar, að svo yrði gert.Við það  á að standa.Stjórnmálamenn geta ekki gefið stór kosningaloforð án þess að standa við þau. Sá tími á,að vera liðinn á Íslandi.Það eru breyttir tímar.

 

Björgvin Guðmundsson

viðskiptafræðingur

 Birt í Fréttablainu 12.júlí 2016