Uppgjör föllnu bankanna kom vel út fyrir ríkið

 

Steingrímur J.Sigfússon fyrrverandi fjármálaráðherra var í kastljósi í  fyrradag í viðtali um prívatskýrslu Vigdísar Hauksdóttur og  Guðlaugs Þórs um endurreisn viðskiptabankanna í upphafi bankahrunsins.Helgi Seljan ræddi við Steingrím.

Í prívatskýrslunni er Steingrímur J. Sigfússon borinn þungum sökum. Hann er sakaður um að hafa afhent kröfuhöfum bankana á alltof lágu verði. Steingrímur J sagði,að ekki væri fótur fyrir þessum áskunum. Hann rifjaði upp,að þeir Árni J.Mathiesen þá fjármálaráðherra og Davíð Oddsson þá Seðlabankastjóri hefðu í bréfi til Alþjóðagjaldeyrissjóðsins fullvissað sjóðinn um það,að  við yfirtöku og endurreisn bankanna yrði farið að lögum og stjórnarskrá,þar á meðal skiptalögum og  ekki tekið meira af kröfuhöfum en lög leyfðu. Ríkisstjórnin  hefði ekki haft neitt sjálfdæmi um það  hvað mikið yrði tekið af kröfuhöfum. Það hefði verið háð mati óháðra endurskoðunarfyrirtækja.Ríkisstjórnin hefði falið endurskoðunarfyrirtækjum,innlendum og erlendum, að framkvæma hlutlaust mat á verðmæti eigna slitabúa bankanna. Það mat hefði verið lagt til grundvallar,þegar ríkisstjórnin ákvað að  selja  kröfubhöfum stóran hlut í föllnu bönkunum. Kröfuhafar áttu stærstan  hluta þessara banka og ríkið hafði ekki bolmagn til þess að eignast þá.Almennt var talið,að ríkið hefði farið vel út úr endureisn viðskiptabankanna.Og endanlegt uppgjör leiðir í ljós,að ríkið fer með hagnað út úr þessum viðskiptum.

Gagnrýni Vigdísa Hauksdóttur og Guðlaugs Þórs gengur m.a. út á það,að fjármálaráðuneytið hafi tekið fram fyrir hendurnar á Fjármálaeftirlitinu með  samningum við  kröfuhafa föllnu bankanna. Þessari fullyrðingu hafnar Fjármálaeftirlitið  í yfirlýsingu 29.janúar 2015 og segir,að viðræður fjármálaráðuneytisins við kröfuhafa hafi verið í fullu samræmi við skilyrði  Fjármálaeftirlitsins og  Alþjóðagjaldeyrissjóðsins.

 Mín skoðun: Það er einnig algert rugl,að Steingrímur hafi verið að semja við kröfuhafana á einhverjum óeðlilegum grundvelli ( gefið kröfuhöfum bankana!).Það var fjöldi virtra sérfræðinga í samninganefnd fjármálaráðuneytsins,sem annaðist samninga fyrir ráðuneytið. Og samninganefndin studdist við mat virtra endurskoðunarfyrirtækja á verðmæti þrotabúanna.Einnig er það rangt, að ráðuneytið eða ríkisstjórnin hafi haft eitthvað með það að gera  hverjir fengu afskriftir í bönkunum. Um það var ekkert fjallað fyrr en nýju bankarnir höfðu tekið til starfa  og þeir bankar störfuðu sjálfstætt og tóku ákvarðanir um allar afskriftir án afskipta stjórnvalda.“Skýrsla“ Vigdísar og Guðlaugs er algert vindhögg.Það var misnotkun á þingnefnd að kenna "skýrsluna" við meirihluta fjárlaganefndar."Skýrslan" var aldrei lögð fyrir nefndina.

Björgvin Guðmundsson

Sameining lífeyrisflokka bætir ekki kjörin

 

 

 

Eygló Harðardóttir félagsmálaráðherra  var í viðtali á RUV í gær um frumvarpið um almannatryggingar. Þar sagði hún, að með frumvarpinu væru margir bótaflokkar sameinaðir í einn flokk,sem kallaður yrði ellilífeyrir.Talaði hún mjög fjálglega um þessa sameiningu eins og þetta væri einhver kjarabót fyrir lífeyrisþega. En svo er ekki.Það felst engin kjarabót í sameiningu margra lífeyrisflokka. Í dag eru helstu flokkarnir þessir: Grunnlífeyrir,tekjutrygging,heimilisuppbót og síðan sérstök uppbót sem kölluð er framfærsluuppbót.Þessir flokkar verða allir sameinaðir í einn.En það bætir ekki kjörin.Eygló sagði ekki eitt einasta orð um nauðsyn þess að bæta kjör þeirra lífeyrisþega,sem verst hefðu kjörin.

Eygló viðurkenndi,að staða þeirra eldri borgara,sem væru á vinnumarkaði mundi versna ,þar eð frítekjumörk væru felld niður og 45% skerðingarhlutfall kæmi í staðinn; reyndar gildir það vegna allra tekna sem lífeyrisþegar hafa aðrar en frá almannatryggingum.Hins vegar mundi skerðing vegna greiðslna úr lífeyrissjóði minnka. Spyrjandi RÚV spurði hvort ekki mætti afnema allar tekjutengingar. Fólk væri búið að spara alla sína starfsævi í lífeyrissjóði og ætti þann sparnað. En Eygló neitaði því.Hún sagði,að ríkið ætti aðeins að greiða lífeyri (aðstoða  ) til þeirra,sem þyrfu á því að halda en ekki til þeirra sem hefðu bærilegan lífeyrissjóð.Þetta er alrangt.Lífeyrissjóðirnir áttu að vera viðbót við almannatryggingar en ekki að koma í stað þeirra.Ekki von, að Framsóknarmenn viti það.Almannatryggingar eru fyrsta stoðin og lífeyrissjóðir önnur stoðin en ekki öfugt.Það er alltaf verið að halda því fram í seinni tíð,að almannatryggungar eigi að vera einhver fátækraframfærsla.En það er ekki rétt. Þetta eru tryggingar,sem allir vinnufærir menn eru búnir að greiða til alla sína starfsævi með tryggingagjaldi og sköttum.Borgararni eiga rétt á á greiðslum úr almannatryggingum.Þetta er engin ölmusa,sem misvitrir stjórnmálamenn geti ráðskast með.Það verður að laga frumvarpið,hækka lægsta lífeyrinn,sem er smánarlega lágur í dag,186 þúsund krónur eftir skatt hjá þeim,sem búa með öðrum. Það verður einnig að taka upp á ný eitthvað frítekjumark fyrir atvinnutekjur svo staða þeirra,sem eru á vinnumarkaði verrsni ekki eins og frv gerir ráð fyrr. Helst ætti að afnena alveg tekjutengingar og fella allar skerðingar niður.

Björgvin Guðmundsson