3500 fyrirtæki stefna í gjaldþrot

Tæplega 150 fyrirtæki fóru í þrot á fimm vikna tímabili í upphafi árs eða 30 fyrirtæki í hverri viku að meðaltali.

Creditinfo kynnti í morgun niðurstöður greiningar um spá og þróun vanskila íslenskra fyrirtækja. Fyrirtækið hefur spáð fyrir um ógjaldfærni íslenskra fyrirtækja frá því árið 2002 og eru frávik á rannsóknum Creditinfo mjög lítil, þegar spár eru bornar saman við rauntölur.

Með ógjaldfærni er átt við árangurslaust fjárnám sem oftar en ekki er undanfari gjaldþrots.

Á góðæristímabilinu, frá 2004 til 2007 hélst fjöldi fyrirtækja sem fór í þrot nokkuð stöðugur. Veturinn 2007 til 2008 fór hins vegar að bera á aukningu vanskila og var sú aukning orðin sýnileg í öllum atvinnugreinum á landinu í janúar 2008.

Árin 2004 til 2007 lentu að meðaltali 1.000 fyrirtæki á ári í alvarlegum vanskilum en árið 2008 rauk sú tala upp í rúmlega 1.500.

Þá fóru að meðaltali 1.150 fyrirtæki í þrot á hverju ári, 2004 til 2007 en árið 2008 voru þau rúmlega 1.500.

Fyrirtæki í fjármála- og vátryggingastarfsemi voru kröfuhafar í um 9,5% fleiri málum árið 2007 en 2008, þar sem fyrirtæki fóru í þrot eða lentu í alvarlegum vanskilum. Kröfur opinberra aðila drógust saman um 9,1% á sama tíma. Fjöldi krafna jókst hins vegar  á þessu tímabili um 64%.

Miðað við óbreyttar aðstæður spáir Creditinfo því að 4.369 fyrirtæki, sem ekki eru skráð í vanskilum í dag, verði skráð á vanskilaskrá innan 12 mánaða. Af þessum fyrirtækjum spáir Creditinfo því að 3.492 fyrirtæki fari í þrot.

Af þeim tæplega 3.500 fyrirtækjum sem fara í þrot á næstu 12 mánuðum eru 70% eða rúmlega 2.400, á höfuðborgarsvæðinu en hlutfallslega flest fyrirtæki á Reykjanesi stefna í þrot, samkvæmt spá Creditinfo.

Flest fyrirtæki sem eru í hættu á þroti eru í byggingariðnaði eða 647 fyrirtæki. Næst á eftir fylgja fyrirtæki í verslun og þjónustu eða 588. Þá eru 483 fyrirtæki í fasteignaviðskiptum  í hættu á þroti næstu 12 mánuði.

Gangi spá Creditinfo eftir aukast þrot fyrirtækja um tæp 200% frá því árið 2007. Töluvert meiri aukningu er spáð fyrir um fjölda fyrirtækja sem lenda í alvarlegum vanskilum.(mbl.is)

Þetta er  dökkt útlit. Nauðaynlegt er að gera ráðstafanir til þess að fækka þessum gjaldþrotum.Ein leiðin er sú,að nýtt eignaumsýslufélag á vegum bankanna taki  ákveðinn fjölda fyrirtækja yfir,önnur er nú að bankarnir taki fyrirtæki yfir og breyti  skuldum í hlutafé. 

 

Björgvin Guðmundsson

 

 

Skuldir heimilanna 2000 milljarðar

Skuldsetning íslenskra heimila hefur á síðustu árum vaxið hratt og eru
samanlagðar skuldir heimilanna nú um 2.000 milljarðar króna. Þar af eru um 1.400 milljarðar verðtryggð lán og 370 milljarðar gengistryggð lán. Áætla má að heimili í landinu séu um 110.000 talsins og eru meðalskuldir hvers heimilis samkvæmt því ríflega 18 milljónir. Þetta kemur fram í nýrri samantekt hagdeildar ASÍ um skuldir heimilanna.

Skuldir hækka, greiðslubyrði eykst og ráðstöfunartekjur lækka. Þetta er veruleikinn í heimilisbókhaldi flestra fjölskyldna í dag. Staðan veldur mörgum heimilum verulegum vanda en hjá flestum er vandinn þó tímabundinn og úrræði í boði sem gera fólki kleift að vinna sig út úr honum með tímanum. Sá hópur sem við þurfum sértæk úrræði fyrir til þess að forða frá gjaldþroti, eru þau heimili sem í fyrirsjáanlegri framtíð munu ekki geta staðið undir skuldbindingum sínum og hafa verulega neikvæða eignarstöðu sem ólíklegt er að þeim takist að snúa við.

 

Í heildina eru það hóparnir á þrítugs- og fertugsaldri sem eru viðkæmastir. Þetta eru skuldsettustu hóparnir, með hlutfallslega hæstu greiðslubyrðina og flest börn á framfæri. Líkur eru til þess að í þessum hópi séu einnig flestir þeir sem komið hafa inn á húsnæðismarkaðinn með lítið eigið fé á síðustu tveimur árum og sitja nú í yfirveðsettum eignum.

Á síðustu árum hafa gengistryggð lán heimilanna aukist mikið og á sama tíma hefur hlutur verðtryggðra lána minnkað sem gert hefur heimilin viðkvæmari fyrir sveiflum í gengi krónunnar en áður.

Staða margra heimila er viðkvæm. Skuldir hafa á síðustu mánuðum hækkað hratt vegna mikillar verðbólgu og veikingar krónunnar sem hvort tveggja hefur valdið hækkun á höfuðstól skulda og hækkað greiðslubyrði heimilanna. Á sama tíma hefur fjöldi fólks misst atvinnu sína að hluta eða öllu leyti og margir orðið fyrir miklum tekjusamdrætti og í ofanálag hafa allar brýnustu nauðsynjar hækkað mikið í verði. Þessi alvarlega staða sem nú blasir við heimilunum kallar á nánari greiningu á umfangi vandans, í hverju hann felst og hvaða hópar samfélagsins eru verst settir og líklegastir til að lenda í erfiðleikum á næstu misserum. Út frá slíkri greiningu er unnt átta sig á því til hvaða aðgerða er brýnt að grípa og hvar þeirra er mest þörf.

 

Til að greina stöðu mismunandi hópa er hér að mestu notast við tölur um tekjur, eignir og skuldir frá Ríkisskattstjóra sem unnar eru úr skattframtölum. Byggt er á gögnum frá samsköttuðum einstaklingum, hjónum og sambúðarfólki, sem gefa ágæta heildarmynd af stöðunni. Nýjustu upplýsingar sem fyrir liggja eru úr framtalsgögnum frá árinu 2008 sem segja til um stöðu heimilanna í lok árs 2007. Ljóst er að miklar breytingar hafa orðið bæði í tekjum, eignum og skuldum hjá mörgum heimilum á því ári sem liðið er síðan þessar tölur voru gefnar upp. Þær geta samt sem áður gefið ágæta vísbendinu um hvaða hópar eru viðkvæmastir fyrir og í mestri hættu á að lenda í vanda við breyttar aðstæður, að því er segir í skýrslunni.(mbl.is)

Þessar gífurlegu miklu skuldir sýna hvað staða heimilanna er erfið. Vonandi munu ráðstafanir   ríkisstjórnarinnar hjálpa  heimiliunum eitthvað. Á því er mikil þörf.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Undirbúningi að persónukjöri haldið áfram

Það stendur sá ásetningur okkar að koma þessu máli áfram,“ segir Steingrímur J. Sigfússon fjármálaráðherra um hvort haldið verði áfram með hugmyndir um persónukosningu ef ekki næst samstaða meðal flokkanna. Ekki fékkst niðurstaða á fundi flokksformanna í gær.

Geir Haarde, formaður Sjálfstæðisflokksins, segir flokkinn leggjast gegn málinu. „Leikurinn er hafinn og ekki er hægt að breyta reglunum eftir á. Það er búið að auglýsa prófkjör og tilkynna hvaða aðferðir eigi að hafa við að stilla upp á listana.“  (mbl.is)

Frumvarpið gerir ráð fyrir,að unnt sé við framboð að velja á milli hvort listi sé raðaður eða óraðaður.Þess  vegna ætti það ekki að koma að sök þó auglýst hafi verið einhver prófkjör. Almenningur hefur kallað eftir því að lýðræði væri aukið við framboð og áhrif kjósenda á röðun á lista aukin.Sjálfsagt er að verða við þessari kröfu.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Gengur í þingflokk Sjálfstæðisflokksins.Svik við kjósendur frjálslyndra

Jón Magnússon,sem kosinn var á þing fyrir frjálslynda flokkinn í síðustu kosningum gekk í gær í þingflokk Sjálfstæðisflokksins.Með þessu svíkur hann kjósendur frjálslynda flokksins,sem kusu hann á þing.Að  sjálfsögðu ætti það að vera bannað,að maður sem kosinn er á þing fyrir ákveðinn flokk geti gengið til liðs við annan flokk áður en kjörtímabilið er búið. Þetta hefur að vísu verið gert áður  en það er jafnóeðlilegt fyrir það.Svo virðist sem  stjórnmálamenn telji allt leyfilegt. Þeir hugsa ekkert um kjósendur og þau mál,sem þeir standa fyrir heldur það eitt að  auka og treysta eigin völd. Það er vissulega tímabært að breyta stjórnarskránni og  auka lýðræðið.

Björgvin Guðmundsson

InDefence býður stjórnvöldum aðstoð

InDefence hópurinn býður fram aðstoð sína í samningaviðræðum við Breta vegna Icesave deilunnar. Þetta kemur fram í tilkynningu frá hópnum.

Þar segir að hópurinn fagni umræðum á Alþingi í gær um þá ákvörðun bresku ríkisstjórnarinnar um að beita hryðjuverkalögum gegn Íslendingum þann 8. október 2008. Þessi afdrifaríka aðför að íslensku samfélagi hafi komið Íslendingum gersamlega í opna skjöldu og breytti erfiðri stöðu í efnahagslegt hrun.

„Það eru réttar áherslur íslenskra stjórnvalda að semja á nýjum forsendum um skuldbindingar Íslendinga vegna Icesave, enda ljóst að með beitingu hryðjuverkalaga gegn íslenskum stjórnvöldum sem og Landsbanka Íslands, þá rýrðu bresk stjórnvöld eignir íslenskra aðila erlendis sem og sköðuðu viðskiptahagsmuni óskyldra íslenskra fyrirtækja. Ljóst er að orðstír allra Íslendinga var dreginn í efa með því að setja okkur á lista með ógnarstjórnum eins og Norður-Kóreu, Al Kaida og Talibönum svo einhverjir séu nefndir.

Síðan um miðjan október 2008 hefur InDefence hópurinn unnið að því að vekja athygli erlendra stjórnvalda, innstæðueigenda og fjölmiðla á notkun breskra stjórnvalda á hryðjuverkalögum gegn íslenskum hagsmunum. InDefence hópurinn hefur líklega tekið á móti um fimmta tug fjölmiðla alls staðar að úr heiminum. Hópurinn hefur saknað upplýstrar umræðu um beitingu hryðjuverkalaganna á Alþingi og hefur undrast aðgerðaleysi íslenskra stjórnvalda þegar kemur að því að verja hagsmuni þjóðarinnar í þessu mikilvæga máli. Þess má geta að svo virðist sem að íslensk stjórnvöld hafi ekki enn komið mótmælum á framfæri til breskra stjórnvalda, né sent afrit af slíkum mótmælum til öryggisráðs Sameinuðu þjóðanna, Evrópusambandsins og NATO. Það vekur ennfremur furðu okkar að engar beinar viðræður hafi farið fram á milli forsætisráðherra Íslands og Bretlands síðan að hryðjuverkalögunum var beitt þann 8. október síðastliðinn.

InDefence hópurinn vonast til þess að núverandi ríkisstjórn Íslands muni beita sér af meira afli við að verja hagsmuni þjóðarinnar gagnvart ólögmætum aðgerðum og ósanngjörnum kröfum breskra stjórnvalda. Hópurinn býðst jafnframt til þess að veita íslenskum stjórnvöldum aðstoð og ráðgjöf í þessu máli, ef það getur orðið að gagni,“ segir í tilkynningunni.(mbl.is)

Það er góð hugmynd,að InDefence hópurinn  aðstoði stjórnvöld í viðræðum við bresk stjórnvöld um Icesave.

 

Björgvin Guðmundsson

 

 

61% vill innkalla veiðiheimildir

 

• Í könnun Markaðs- og miðlarannsókna, MMR þar sem spurt var um afstöðu fólks til fiskveiðiheimilda sögðust 61% svarenda vera hlynntir því að stjórnvöld afturkalli með einum eða öðrum hætti gildandi fiskveiðiheimildir og úthluti þeim að nýju með breyttum reglum.

Aftur á móti voru 20,7% andvígir slíkum hugmyndum og 18,3% sögðust hvorki vera hlynnt né andvíg hugmyndinni. Nokkur munur mældist á afstöðu ólíkra hópa til þess um að stjórnvöld afturkalli með einum eða öðrum hætti gildandi fiskveiðiheimildir og úthluti þeim að nýju með breyttum reglum.

Til dæmis sögðust tæp 74% þeirra sem eru fimmtugir og eldri vera hlynntir hugmyndinni samanborið við 59,2% í aldurshópnum 30-49 ára og 53,9% í aldurshópnum 18-29 ára. Þó ber að líta til þess að í öllum aldurshópunum voru þeir sem sögðust hlynntir hugmyndinni meira en tvöfalt fleiri en þeir sem sögðust henni andvígir.

66,6% þeirra sem búa á höfuðborgarsvæðinu sögðust fylgjandi því að yfirvöld endurskoði úthlutun fiskveiðiheimilda borið saman við 51,9% þeirra sem búa úti á landi. Þá sögðust 16,3% íbúa höfuðborgarsvæðisins vera andvíg hugmyndinni um endurúthlutun fiskveiðiheimilda samanborið við 27,7% íbúa landsbyggðarinnar.

Af þeim sem styðja núverandi ríkisstjórn sögðust 74,3% hlynnt því að stjórnvöld afturkalli með einum eða öðrum hætti gildandi fiskveiðiheimildir og úthluti þeim að nýju með breyttum reglum.

Meðal þeirra sem segjast ekki styðja ríkisstjórnina voru 51,9% sem sögðust fylgjandi endurúthlutun fiskveiðiheimilda en 37,3% þeirra voru því andvíg.

Verulegur munur var á afstöðu svarenda eftir stuðningi þeirra við stjórnmálaflokka (þ.e. hvaða flokka þeir myndu kjósa væri gengið til kosninga nú). Þannig sögðust 35,7% sjálfstæðismanna hlynntir endurúthlutun fiskveiðiheimilda en 47,6% þeirra sögðust andvígir.

54,8% framsóknarmanna sögðust hlynntir endurúthlutun fiskveiðiheimilda en 30,3% þeirra sögðust andvígir.

69% stuðningsfólks Samfylkingarinnar kvaðst fylgjandi endurúthlutun fiskveiðiheimilda en 7,8% þess sagðist andvígt.

Þá voru 76,9% Vinstri grænna hlynntir því að stjórnvöld endurskoði úthlutun fiskveiðiheimilda en 11,5% voru því andvígir.

Könnunin var gerð dagana 11. - 12. febrúar. Um var að ræða síma- og netkönnun meðal 971 einstaklings á aldrinum 18 til 67 ára.

Spurt var, ertu hlynntur eða andvígur því að stjórnvöld afturkalli með einum eða öðrum hætti gildandi fiskveiðiheimildir (kvóta) og úthluti þeim að nýju með breyttum reglum. 82,9% tóku afstöðu til spurningarinnar.(mbl.is)

Þetta er mjög athygliverð niðurstaða. Bæði Samfylking og VG eru hlynnt því með einum eða öðrum hætti að veiðiheimidir verði innkallaðar.Það ætti því aðgeta gerst fljótlega.

 

Björgvin Guðmundsson

Til baka

 

Ákvörðun um hvalveiðar ekki afturkölluð

Ákvörðun Einars K. Guðfinnssonar, fyrrverandi sjávarútvegsráðherra, um hvalveiðar stendur óbreytt fyrir yfirstandandi ár. Þetta kom fram á blaðamannafundi Steingríms J. Sigfússonar, sjávarútvegsráðherra, síðdegis.

Eitt síðasta embættisverk Einars K. Guðfinnssonar í sjávarútvegsráðuneytinu var að leyfa, með reglugerð, veiðar á hundrað til 100-150 hrefnum og álíka mörgum langreyðum í atvinnuskyni. Í umsögn lögmanns kom fram að þó málsmeðferðin væri gagnrýniverð væri ákvörðunin bindandi.

Ástráður Haraldssonar, lögmaður, var fenginn til að gefa umsögn um ákvörðun fyrrverandi sjávarútvegsráðherra. Hann gagnrýndi málsmeðferðina í setningu reglugerðarinnar en sagði hana hins vegar bindandi.

Steingrímur J. Sigfússon, sjávarútvegsráðherra, segir að grundvöllur hvalveiða verði endurmetinn og þeirri vinnu verði lokið fyrir undirbúning vertíðar ársins 2010. Þá verði skipuð þriggja manna nefnd til að endurskoða hvalveiðilögin frá árinu 1949 í vetur. Frumvarp þess efnis verði lagt fram til kynningar á þessu þingi.

Greint var frá því á blaðamannafundinum að afmörkuð verði hvalagriðlönd til hvalaskoðunar út frá þeim stöðum sem hvalaskoðun fer nú fram. Gert er ráð fyrir að Hafrannsóknastofnun geri tillögu um þau innan tíðar.(ruv.is)

Ég tel þetta rétta ákvörðun hjá Steingrími.Það á að nýta allar okkar auðlindir.Ekki veitir af nú.

Björgvin Guðmundsson

 

« 

Ummæli forseta í þýsku blaði voru rangtúlkuð

Þingmenn Sjálfstæðisflokks í utanríkismálanefnd fóru fram á það á fundi nefndarinnar í dag, að Árni Þór Sigurðsson, formaður nefndarinnar, óski eftir upplýsingum frá forsetaembættinu og utanríkisráðuneytinu í tilefni af grein Eiðs Guðnasonar, fyrrverandi sendiherra í Morgunblaðinu á mánudag.

Ragnheiður Árnadóttir, sem situr í nefndinni, segir að  þingmenn Sjálfstæðisflokksins hefðu talið eðlilegt að óska eftir skýringum utanríkisráðuneytisins og skrifstofu forseta í ljósi skrifa Eiðs, sem sagði að Ólafur Ragnar hefði farið á svig við sannleikann þegar hann bar til baka frásögn norska sendiherrans af fundi forsetans með erlendum sendiherrum í Reykjavík. Sagðist Eiður hafa lesið frásögn annars sendiherra af fundinum, sem staðfesti norsku frásögnina.

Á fundi nefndarinnar í morgun var fjallað um ummæli Ólafs Ragnars Grímssonar, forseta Íslands, sem birtust í þýskri útgáfu viðskiptablaðsins Financial Times. Þar var haft eftir Ólafi Ragnari, að Íslendingar myndu ekki greiða skuldir vegna Edge innlánsreikninga Kaupþings í Þýskalandi.

Árni Þór Sigurðsson sagði í samtali við mbl.is að utanríkismálanefnd muni ekki aðhafast frekar í máli forsetans og telur ekki tilefni til þess.

Ragnheiður sagðist telja mjög óheppilegt hvernig ummæli forsetans hefðu verið túlkuð, hvert svo sem samtal hans og blaðamanns þýska blaðsins hefði verið. 

Árni Þór sagði að á fundinum hafi verið lagt fram minnisblað frá utanríkisráðuneytinu þar sem farið var yfir viðbrögð ráðuneytisins vegna viðtalsins og hvað gert hefði verið til að leiðrétta þau. Einnig var lagt fram bréf frá forsetaskrifstofunni þar sem lýst var aðkomu hennar að málinu og að hún teldi að orð forsetans hefðu verið rangtúlkuð. Send var yfirlýsing frá forsetaembættinu sem birt var í þýskum fjölmiðlum. 

„Það kom ekkert annað fram en að það sé rétt að orð hans hafi verið rangtúlkuð,“ sagði Árni Þór. Hann sagði að utanríkisráðuneytið hafi upplýst að eftir að það brást við hafi engin eftirmál orðið í Þýskalandi eða frekari umfjöllun um málið. (mbl.is)

Samkvæmt þessu  virðast orð forseta hafa verið rangtúlkuð í Þýzkalandi.Ekki liggur eins ljóst fyrir hvað rétt er varðandi ummæli forseta á fundi sendiherra í Reyjavík sl. haust.Spurningin er sú hvort orð hans þar hafi einnig verið rangtúlkuð.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Ragnheiður Elín Árnadóttir mbl.is

Árni Þór Sigurðs

Árni Þór Sigurðsson.

Menntunarkröfur seðlabankastjóra rýmkaðar

Álfheiður Ingadóttir, formaður viðskiptanefndar Alþingis, segir að ekki standi til af hálfu ríkisstjórnarflokkanna að gera breytingar á tveimur meginatriðum frumvarps um breytingu á lögum um Seðlabanka, þ.e. að seðlabankastjóri verði einn í stað þriggja nú og sett verði á stofn peningastefnunefnd.

Hins vegar hafi komið fram athugasemdir um kröfur, sem gerðar eru í frumvarpinu um menntun seðlabankastjóra og reikna megi með, að nefndin leggi til að þær kröfur verði rýmkaðar.  Í upphaflega frumvarpinu er gerð krafa um að seðlabankastjóri hafi lokið meistaraprófi í hagfræði.

Álfheiður segir að nefndinni hafi borist mikið af ábendingum og athugasemdum við frumvarpið. Fundur var í nefndinni í morgun og sagði Álfheiður, að farið verði yfir allar athugasemdir, sem borist hafa. 

Sagist hún  gera sér vonir um að frumvarpið verði afgreitt úr nefndinni fyrir helgina.   (mbl.is)

Framsókn gerði athugasemd við menntunarkröfur í frv. og vildi hafa þær rýmri. Má búast við að fallist verði á það.

 

Björgvin Guðmundsson 

Til baka

Kraftur í stjórn Jóhönnu

Mikill kraftur virðist vera í minnihlutastjórn Jóhönnu Sigurðardóttur.Frumvörpin koma eitt af öðru frá stjórninni og í gær var sagt,að öll mál stjórnarinnar ættu að vera komin fyriir þingið innan hálfs mánaðar.Fram er komið frv. um afnám sérréttinda í eftirlaunum,frv. um stjórnlagaþing,frv. um breytingar á kosningalögum ( að vísu enn til meðferðar hjá flokkunum)  en það gerir kleift að raða á lista í kjörklefanum,frv. um frestun gjaldþrota og nauðungaruppboða,frv. um greiðsluaðlögun o.fl.ofl.

Leiðtogar stjórnarinnar, Jóhanna  Sigurðardóttir og Steingrímur J. Sigfússon halda vikulega fundi með blaðamönnum til  þess að greina þeim frá gangi mála.Er það mjög til fyrirmyndar en gagnrýnt var að almenningi væri ekki haldið nægilega upplýstum um hin ýmsu mál.

 

Björgvin Guðmundsson