Lífeyrir verði undanskilinn niðurskurði

Björgvin Guðmundsson skrifar grein í Fréttablaðið í dag undir fyrirsögninni: Lífeyrir verði undanskilinn niðurskurði.

Þar segir svo : 

Hugmyndir félagsmálaráðherra  um að frysta laun ríkisstarfsmanna og  lífeyri aldraðra og öryrkja hafa vakið hörð viðbrögð.Samstök ríkisstarfsmanna hafa mótmælt ráðagerðum ráðherrans og  samtök aldraðra og öryrkja hafa einnig brugðist hart gegn  hugmyndum ráðherra. Félagsmálaráðherra hefur ekki aðeins verið með hugmyndir um að frysta lífeyri aldraðra og öryrkja heldur hefur hann einnig verið með ráðgerðir um að skera lífeyri þessara hópa niður.Honum dugar sem sagt ekki að hafa ráðist gegn kjörum lífeyrisþega 1.júlí  á sl. ári. Hann vill enn höggva í  sama knérunn.Ríkisstjórnin ætlaði að koma hér á norrænu velferðarsamfélagi.Félagsmálaráðherrann á að hafa forgöngu um að efla almannatryggingar og  önnur velferðarmál til þess að við stöndum jafnfætis frændum okkar á hinum Norðurlöndunum á þessu sviði.En ráðherrann gerir ráðstafanir,sem ganga í þveröfuga átt.Við erum að fjarlægjast norræna velferðarsamfélagið.

Hvers vegna er svona brýnt að skera niður kjör aldraðra og öryrkja.Skiptir það sköpum fyrir jafnvægi í ríkisbúskapnum að kjör lífeyrisþega séu skert? Ég held ekki. Í fyrra voru kjör lífeyrisþega skert um 4 milljarða.Ég fullyrði,að það skipti engu máli í baráttunni við hallann í ríkisbúskapnum.Ég tel,að  lífeyrir aldraðra og öryrkja eigi að vera undanskilinn niðurskurði.Kjör lífeyrisþega eru það slæm að þau þola enga skerðingu..Það er ekki verið að lækka laun í þjóðfélaginu. Þvert á móti hafa laun verið að hækka. Sl. rúma 12 mánuði voru laun verkafólks með laun undir 220 þús ,á  mánuði hækkuð um 23 þús. á mánuði eða um 16%. Kaup ríkisstarfsmanna hækkaði jafnmikið í krónutölu, þ.e. hjá þeim sem voru með laun  undir 180 þús. - 220 þús. á mánuði.Lífeyrir aldraðra og öryrkja er ígildi launa. Lengst af  hefur lífeyrir hækkað í samræmi við hækkanir launa.Þannig var það eftir gerð kjarasamninga 2003 og 2006.Lífeyrir hækkaði  þá nákvæmlega jafnmikið og nam hækkun launa.Við gerð kjarasamninga 1.febrúar  2008 hækkuðu laun um 16% við undirritun samninga en lífeyrir  aldraðra hækkaði þá aðeins um 7,4%..Aldraðir fengu síðan frekari hækkun í september á sama ári.En  það er alveg nýtt í sögunni, að þegar laun hækka hjá verkafólki og ríkisstarfsmönnum hækki lífeyrir ekkert.Og ekki nóg með það þá  sé lífeyrir aldraðra lækkaður og félagsmálaráðherrann vilji lækka lífeyrinn enn meira.

Lífeyrir aldraðra einhleypinga, sem aðeins hafa tekjur frá almannatryggingum, er aðeins 157 þús. kr. á mánuði eftir skatt.Ef eldri borgarinn er í sambúð lækkar lífeyrir hans í 140 þús. á mánuði eftir skatt.Það lifir enginn mannsæmandi lífi af þetta lágum launum.Þetta er tæplega nóg fyrir mat og húsnæði. Það verða margir eldri borgarar að greiða  100-120 þús á mánuði í leigu eða húsnæðiskostnað. Þá er lítið eftir fyrir öðru. Það er ekkert unnt að veita sér af þetta lágum lífeyri.Eldri borgarar vilja geta keypt ódýrar gjafir handa barnabörnum sínum. Það er ekki unnt af þetta lágum lífeyri. Ríkið heldur kjörum aldraðra og öryrkja svo mjög niðri,að það er til skammar.Hagstofan kannar neysluútgjöld fjölskyldna í landinu.Síðast var  niðurstaða slíkrar könnunar birt í desember sl. Samkvæmt henni nema meðaltalsneysluútgjöld einhleypra einstaklinga 297 þús. á mánuði. Engir skattar eru innifaldir í þessari tölu,hvorki tekjuskattar né fasteignagjöld. Það vantar því 140 þús. kr. á mánuði upp á,að lífeyrir aldraðra einhleypinga dugi fyrir þessum útgjöldum.Ýmsir liðir í neyslukönnun Hagstofunnar eru vantaldir að því er  aldraða varðar.Það á t.d. við um lyfjakostnað og lækniskostnað. Kostnaður aldraðra vegna þessara liða  er mikið meiri   en nemur meðaltalinu í neyslukönnun Hagstofunnar.  

Það á ekki að koma til greina að skerða kjör lífeyrisþega á meðan ekki er verið að  lækka kaup launafólks.Ég á ekki von á því að  stjórnvöld muni grípa til þess að lækka almenn laun verkafólks og ríkisstarfsmanna  með lögum. En það hafa þau gert gagnvart lífeyrisþegum. Viðbrögð við  hugmyndum um frystingu launa ríkisstarfsmanna leiða í ljós,að ekki þýðir að reyna lækkun almennra launa  ríkisstarfsmanna. Og sennilega verður félagsmálaráðherra  að falla frá hugmyndum sínum um frystingu launa ríkisstarfsmanna miðað við þá miklu andstöðu sem hugmyndir hans sæta.Ef til vill lætur hann sér þá duga að  lækka lífeyri aldraðra og öryrkja á ný! 

Björgvin Guðmundsson

www.gudmundsson.net