Almannatryggingar fyrsta stoð lífeyriskerfisins

 

 

 

Almannatryggingar voru stofnaðar 1946.Ríkisstjórn Alþýðuflokksins,Sjálfstæðisflokksins og Sósíalistaflokksins, svo kölluð nýsköpunarastjórn, kom tryggingunum á fót. Forsætisráðherra var Ólafur Thors,formaður Sjálfstæðisflokksins.Hann lýsti því þá yfir, að almannatryggingarnar ættu að vera fyrir alla, án tillits til stéttar eða efnahags.Og hann sagði, að almannatryggingarnar ættu að vera í fremstu rök slíkra trygginga í Vestur-Evrópu.Þetta voru skýr og ákveðin markmið. Almannatryggingarnar áttu því ekki að vera nein fátækraframfærsla.Þær áttu að vera fyrir alla.Almannatryggingarnar voru fyrsta stoð velferðar- og lífeyriskerfis á Íslandi. 

En ýmsir stjórnmálamenn á Íslandi hafa viljað breyta þessu.Þeir hafa viljað breyta almannatryggingum í einhvers konar fátækraframfærslu og eftir að lífeyrissjóðirnir efldust tala þeir um að  lífeyrissjóðirnr eigi að vera fyrsta stoð lífeyriskerfisins og almannatryggingar önnur stoðin.Einn þeirra, sem talar á þessum nótum, er félagsmálaráðherra Viðreisnar ,  Þorsteinn Víglundsson.En það hefur ekki verið samþykkt á alþingi, að lífeyrissjóðirnir eigi að vera fyrsta stoð lífeyriskerfisins.Upphaflegt markmið almannatrygginga er enn í fullu gildi.Almannatryggingar eiga að vera fyrir alla. Þeir,sem eru eldri borgarar í dag,byrjuðu að greiða til almannatrygginga 16 ára gamlir.Þá var lagt á sérstak t tryggingagjald, sem rann til almannatrygginga.Síðan greiddu þeir einnig til almannatrygginga gegnum skattakerfið.Þeir,sem greitt hafa til almannatrygginga alla sína starfsævi, eiga það inni að fá greitt úr almannatryggingum, þegar þeir fara á eftirlaun.En stjórnvöld felldu niður grunnlífeyrinn um síðustu áramót og strikuðu þar með 4500 manns út úr almannatryggingum.

Hvers vegna vilja misvitrir stjórnmálamenn, að lífeyrissjóðirnir verði fyrsta stoð lífeyriskerfisins en ekki almannatryggingar ? Það er vegna þess, að þeir vilja láta eldri borgara greiða sinn lífeyri sjálfa.Tölfræði sýnir,að nú þegar er það svo, að  eldri borgarar á Íslandi greiða meiri hluta lífeyris síns sjálfir gegnum lífeyrissjóðina og mun stærri hluta en gerist á hinum Norðurlöndunum.Samt leggur ríkið á Íslandi  miklu minna til almannatrygginga en gerist á hinum Norðurlöndunum. Og tekjutengingar eru miklu meiri  í tryggingakerfinu hér en gerist á hinum Norðurlöndunum.En hægri mönnum hér finnst ekki nóg að gert i þessu efni. Þeir vilja að eldri borgarar sjálfir greiði allan pakkann. 

Stórfelld skerðing á tryggingalífeyri þeirra eldri borgara,sem fá greiðslur úr lífeyrissjóði, er liður í því að koma allri eftirlaunabyrðinni yfir á eldri borgara sjálfa.Þegar lífeyrissjóðirnir voru stofnaðir var gert ráð fyrir því,að þeir yrðu viðbót við almannatryggingar.Það var ekki inni í myndinni, að þeir myndu valda skerðingu tryggingalífeyris.Það var óskráð samkomulag stjórnvalda og lífeyrissjóða að lífeyrissjóðirnir yrðu viðbót við almannatryggingar.Stjórnvöld hafa svikið þetta samkomulag með því að seilast bakdyramegin í lífeyrissjóðina.

                                                                 

 

Björgvin Guðmundsson

Birt í Fréttablaðinu 12.júlí 2017

www.gudmundsson.net