Þá voru engar atvinnuleysisbætur.Marga munna þurfti að fæða en engar tekjur

Mikið er talað um kreppuna í dag.Og ekki ætla ég að gera lítið úr henni. Hún  hittir mörg heimili í landinu.Margir hafa þegar misst vinnuna og lífskjörin skerðast með  hverjum  degi sem líður vegna stöðugra verðhækkana á innfluttum vörur.

En ég ætla í þessum pistli að gefa lesendum mínum innsýn í  kreppuna  hér á landi  fyrir stríð,sem var angi af  heimskreppunni,sem skall á 1929. Ég er orðinn það gamall,að ég man afleiðingar kreppunnar hér á landi á árunum fyrir stríð.Það skall á mikið atvinnuleysi hér á landi vegna   heimskreppunnar.Þá voru engar atvinnuleysistryggingar.Engar atvinnuleysisbætur.Pabbi var verkamaður,hafði m.a. unnið mikið niður við höfn við uppskipun og útskipun. En nú varð hann atvinnulaus.Það var ekkert að hafa en marga munna þurfti að fæða.Pabbi greip þá til þess ráðs að fara niður á höfn með handtroll og reyndi að trolla kol upp úr höfninni. Stundum var hann heppinn og náði talverðu af kolum sem hann gat selt fyrir mat.En stundum náði hann engu.Þannig var ástandið í hinni raunverulegu kreppu.Stundum efndi bærinn til svokallaðrar atvinnubótavinnu.Menn voru jafnvel látnir berja klaka yfir veturinn  í smátíma  og verkamenn gripu hvað sem var til þess að fá einhverjar tekjur. En það voru engar atvinnuleysisbætur.Þegar allt um þraut urðu menn að leita til bæjarins og biðja um framfærslustyrk. En menn voru stoltir á þessum tíma og gerðu það ekki fyrr en allt um braut.

Nú eru atvinnuleysistryggingar,sem Alþýðuflokkurinn og verkalýðshreyfingin komu á. Bæturnar eru ekki háar en þær hefðu þótt alger luxus á þeim tímum,sem ég  var að lýsa. Atvinnuleysisbætur í dag eru 150  þús. á mánuði hjá þeim,sem eru einhleypir en síðan fá fjölskyldumenn hærra eftir stærð fjölskyldu.Fyrstu  3 mánuði fá menn hærri bætur eða visst hlutfall af launum með  hámarki.

 

Björgvin Guðmundsson