Kreppan á ekki að bitna á öldruðum og öryrkjum

Björgvin Guðmundsson skrifar grein í Morgunblaðið í dag. Þar segir svo m.a.a.:

Á kreppan að valda því,að stjórnvöld skerði kjör aldraðra og öryrkja?Svarip er nei. Samfylkingin hefur marglýst því yfir,að hún vilji verja velkferðarkerfið og nýja ríkisstjórnin,stjórn Samfylkingar oig VG segir,að hún muni standa vörð um velferðarkerfið.Samkvæmt því á ekki að ráðast á kjör aldraðra og öryrkja. Auk þess segir í upphafi stjórnarsáttmálans,að ríkisstjórnin vilji skapa hér  norrænt velferðarkerfi.Það er vissulega fagnaðarefni.

Hvað þýðir norrænt velferðarkerfi,norrænt velferðarsamfélag, fyrir eldri borgara og öryrkja? Það þýðir m.a.,að ekki á að skerða lífeyri aldraðra og öryrkja frá almannatryggingum vegna atvinnutekna og tekna úr lífeyrissjóði. Svíþjóð hefur  verið í forustu fyrir norræna velferðarkerfinu. Þar tíðkast engar akerðingar á tryggingabótum  lífeyrisþega vegna tekna á vinnumarkaði eða  úr lífeyrissjóði.Þar greiðast bætur almannatrygginga öllum 65  ára og eldri að fullu  óháð  tekjum af atvinnu,lífeyrissjóði eða  fjármagni.Þetta er norræna velferðarkerfið.Í Danmörkju fá 70% ellílífeyrisþega óskertar bætur. Í Noregi eru mjög litlar skerðingar á tryggingabótum eldri borgara vegna tekna og þar fá t.d. ellilífeyrisþegar fullan grunnlífeyri án tillits til tekna. Íslendingar sem búa í Noregi njóta þessa eftir að þeir hafa búið 3 ár í Noregi. Á Íslandi njóta aðeins 3% ellilífeyrisþega óskertra bóta. Ef ríkisstjórnin ætlar að jafna  kjör lífeyrsþega hér til jafns við' kjör lífeyrisþéga á hinum Norðurlö0ndunum og afnema tekjutengingar að mestu eða öllu leyti á hún talsvert verk fyrir höndum.  Að sjálfsögðu má gera þetta í áföngum.Ég á ekki von á því að ríkisstjórnin skapi hér norrænt velferðarsamfélag í einum áfanga.En markmiðið er skýrt.Og það verður að reikna með því,að ríkisstjórnin viti hvað það þýðir.Hún setur þetta markmið ekki inn í stjórnarsátt-

málann nema hugur fylgi máli.

Um síðustu áramót áttu lífeyrisþegar að fá fulla verðlagsuppbót á lífeyri sinn frá almannatryggingum samkvæmt eldri lögum.En þáverandi ríkisstjórn Sjálfstæðisflokks og Samfylkingqr breytti þessu og ákvað að  3/4 lífeyrisþega fengju aðeins 9,6% vísitöluuppbót eða um það bil helming af fullri verðlagsuppbót. 1/4 lífeyrisþega fékk fulla verðlagsuppbót,ca. 20%.Þetta var fyrsta skerðingin á kjörum eldri borgara og öryrkja í kreppunni.Ríkisstjórni sagði,að hún hefði varið kjör þeirra lífeyrisþega  sem allra  verst voru staddir og það er út af fyrir sig rétt en almennt eru eldri borgarar og öryrkjar ekki of sælir af þeim lífeyri sem þeir hafa.Það voru að mínu mati mistök að skerða kjör eldri borgara og öryrkja á þennan hátt.Kreppan á ekki að bitna á þessum hópum. Og þetta verður að leiðrétta.

Björgvin Guðmundsson

www.gudmundsson.net