Björgvin G.Sigurðsson bregst við verðhækkunum

Björgvin G. Sigurðsson viðskiptaráðherra boðar samræmd viðbrögð stjórnvalda, Alþýðusambandsins og Neytendasamtakanna vegna verðhækkana verslana og segir að endurskoðun tolla og vörugjalda verði hraðað.

Forsvarsmenn ýmissa fyrirtækja hafa boðað miklar verðhækkanir eftir gengisfall krónunnar undanfarið. Björgvin G Sigurðsson segir þær mikið áhyggjuefni en hafa blasað við lengi vegna verðhækkana erlendis og gengisfalls krónunnar. Hann minnir hins vegar á loforð ríkisstjórnarinnar um endurskoðun tolla og vörugjalda sem gefið var í tengslum við kjarasamninga.

Það gætu verið heppileg viðbrögð við verðhækkunum og myndu skipta verulegu máli. Því verður hraðað sem kostur er en líklega þarf að breyta bæði lögum og reglugerðum, bætir hann við.

Ég fagna frumkvæði viðskiptaráðherra og hvet hann til þess að hraða aðgerðum sem allra mest.

 

Björgvin Guðmundsson

Mikill launamunur karla og kvenna

Regluleg laun hér á landi tvöfölduðust á árabilinu 1998 til 2006 samkvæmt nýjum töflum sem finna má á heimasíðu Hagstofunnar. Regluleg laun voru að meðaltali 150 þúsund krónur árið 1998 en árið 2006 voru þau 297 þúsund.

Þegar horft er til karla og kvenna reyndust launin 167 þúsund hjá körlum og 116 þúsund hjá konum árið 1998 en voru komin upp í 321 þúsund hjá körlum og 248 þúsund hjá konum fyrir tveimur árum. Með reglulegum launum er á átt við laun fyrir umsaminn vinnutíma, hvort sem um er að ræða dagvinnu eða vaktavinnu. Í þessum launum eru hvers konar álags-, bónus- og kostnaðargreiðslur, svo sem föst yfirvinna, sem gerðar eru upp á hverju útborgunartímabili.

Þegar horft er til heildarlauna, sem eru öll laun einstaklingsins, þar með talin orlofs- og desemberuppbót, eingreiðslur og fleira, kemur í ljós að fólk fékk að meðaltali 192 þúsund krónur árið 1998 en 383 þúsund átta árum síðar.

Þessar tölur undirstrika  mikinn launamun karla og kvenna. Karlar hafa  til jafnaðar 321 þús á mánuði en konur 248 þús. á mánuði.Þetta er óeðlilega mikill launamunur,þar eð  reikna má með að að flestum tilvikum sé um sambærilega störf að ræða.Á 8 árum hefur krónutala launa hækkað mikið en krónutalan segir að vísu ekkert um kaupmáttinn.

 

Björgvin Guðmundsson

Bankarnir bruðla í launagreiðslum

Það er nú komið í ljós,að staða íslensku bankanna er ekki eins sterk og almennt var talið. Mikil skuldsetning bankanna erlendis og erfiðleikar við endurfjármögnun veldur mestu um erfiðleika þeirra. Hátt skuldatryggingarálag og hærra en hjá öðrum bönkum í V-Evrópu er til marks um erfiðleika bankanna.

Bankarnir verða að skera niður kostnað og gera reksturinn hagkvæmari. Eitt af því,sem hlýtur að koma til skoðunar í því sambandi eru ofurlaunin,sem  bankarnir greiða. Þau þarf að skera niður. Bankarnir greiddu 112 milljarða í laun á sl. ári.Starfsmenn voru 8222 og hafði fjölgað um 1858. Meðalmánaðarlaun í Landsbankanum voru  1190.000 kr.Í Kaupþingi voru meðallaun á mánuði 1166.000 kr. og í Glitni 1034.000 kr.  Þetta er algerlega úr takt við aðrar launagreiðslur í  þjóðfélaginu  og ótækt,að  bankarnir bruðli svo  með fé eins raun er á. Það er ekkert sem mælir með því,að laun bankamanna séu mikið hærri en annarra sérmenntaðra launþega.Þó bankarnir hafi haft tímabundinn gróða vegna útrásar en komið í ljós,að sá gróði er fallvaltur og getur horfið eins og dögg fyrir sólu.Ef öll fyrirtæki í landinu færu að greiða laun til starfsmanna eftir afkomu þá yrðu launin víða skrítin.Bankanir verða að koma sér inn í raunveruleikanna aftur.

 

Björgvin Guðmundsson

Erlend blöð jákvæðari í garð Íslands

Þrátt fyrir að líklegt sé að samdráttarskeið sé að hefjast á Íslandi þá þýðir það ekki endilega að fjármálakreppa þurfi að fylgja með, að því er segir í ritstjórnargrein á vef Financial Times.

Þar er fjallað um ákvörðun Seðlabanka Íslands að hækka stýrivexti um 1,25% í gær í 15% vegna mikillar verðbólgu sem nú sé á Íslandi. Fram kemur að vísitala neysluverðs hefur hækkað um rúmlega 4% síðastliðið ár og að verðbólgan sé langt fyrir ofan verðbólgumarkmið Seðlabankans, sem eru 2,5%. Að Seðlabankanum hafi ekki tekist að hemja verðbólguna og að Ísland líði fyrir vangaveltur um stöðu íslensku bankanna. Hætta sé á að erlendir fjárfestar muni flýja af hólmi og íslenska krónan fari á hliðina og efnahagur landsins muni dragast umtalsvert saman.

Í leiðaranum er fjallað um stöðu efnahagsmála á Íslandi undanfarin ár, hve hraður vöxturinn hafi verið í íslensku fjármálalífi og hagvöxturinn aukist hratt. Þessu hafi fylgt hækkun á fasteignaverði í Reykjavík og að fjármálakerfið hafi fengið milljarða dala að láni erlendis frá og erlendir fjárfestar hafi keypt krónubréf.

 

En þrátt fyrri allt þá þýðir þetta ekki endilega að Ísland muni fara í gegnum fjármálakreppu. Því þrátt fyrir verðbólgu og mikinn halla á vöruskiptum þá sé staða ríkissjóðs góð. Skiljanlegt sé að fjárfestar hafi áhyggjur af stöðu mála í íslensku hagkerfi og stöðu íslensku bankanna þriggja, Glitnis, Kaupþings og Landsbankans. Bankarnir hafi hins vegar brugðist við með því að fjármagna sig frekar með auknum innlánum, fjármögnun þeirra nái nú lengra fram í tímann og stórlega hafi dregið úr líkum á að þeirra bíði sömu örlög og breska bankanum Northern Rock sem var þjóðnýttur fyrir skömmu.

Ummæli erlendra blaða um Ísland eru nú strax  jákvæðari en áður en undanfarnar vikur hafa erlend blöð verið mjög neikvæð í garð Íslands. Skrif erlendra blaða geta haft mikil  áhrif,jafnvel þó skrifin byggist á vanþekkingu og sleggjudómum. Blöðin geta flæmt erlenda fjárfesta frá landinu.

 

Björgvin Guðmundsson

Fjármálakreppa ekki endilega fylgifiskur samdráttar á Íslandi

Neytendasamtökin: Á að láta heimilunum blæða út?

„Mér líst mjög illa á ástandið. Gjaldþrot blasa við fjölda heimila og ríkisstjórnin, sem á að gæta hagsmuna almennings, verður að grípa inn í ef heimilin í landinu eiga ekki hreinlega að flosna upp.“

Með þessum orðum lýsir Jóhannes Gunnarsson, formaður Neytendasamtakanna, því hvernig boðaðar verðhækkanir á matvöru upp á allt að 20% blasa við honum.

Um stýrivaxtahækkun Seðlabankans, úr 13,75% í 15%, sem tilkynnt var í gær, segir Jóhannes: „Enn er höggvið í sama knérunn. Á að láta heimilunum í landinu blæða út? Þetta eru mjög neikvæðar fréttir fyrir neytendur, þannig að ekki skánar ástand heimilanna.“

Hann segir að á móti styrkingu á gengi krónunnar og lækkun verðbólgu, sem stefnt er að með stýrivaxtahækkuninni, vegi að nú muni heimilin þurfa að greiða enn hærri vexti fyrir lán sín. „Ég sé því ekki að þetta sé lausnarorðið.“

Jóhannes hefur talsvert til síns máls. Vextir voru áður alltof háir og nú verða þeir enn hærri,.þ.e. útlánsvextir bankanna. Bankarnir eru vanir að hækka sína útlánsvexti i kjölfar hækkunar stýrivaxta og reikna má með að ei ns verði það nú.

Björgvin Guðmundsson

Áhrif vaxtahækkunarinnar: Heimilum blæðir