ASÍ gagnrýnir ólíkar þjóðhagsspár

Það er ekki trúverðugt þegar fjármálaráðuneytið og Seðlabankinn gefa út ólíkar þjóðhagsspár. Þetta segir Grétar Þorsteinsson, forseti ASÍ. Tveir virkir dagar liðu á milli spánna.

Fjármálaráðuneytið spáir 8,3% verðbólgu á árinu í endurskoðaðri þjóðhagsspá sem kynnt var í morgun. Í Peningamálum Seðlabankans sem voru birt á fimmtudag er gert ráð fyrir 11% verðbólgu á 12 mánaða tímabili, hún gæti þó orðið allt að 15%. Þá býst fjármálaráðuneytið við að verðbólgumarkmið náist á seinni hluta næsta árs, en Seðlabankinn gerir sér vonir um að það náist ári síðar.

Grétar segir áhyggjuefni hversu mikið skilji á milli í spánum. Seðlabankinn og fjármálaráðuneytið ættu að vera á svipuðum nótum. Það gangi ekki að það séu mismunandi spár frá þeim. Slíkt sé ótrúverðugt.

Fjármálaráðuneytið býst við að verð fasteigna lækki um 15% á næstu árum sé verðbólga tekin með í reikninginn. Þetta er ekki í neinu samræmi við spá Seðlabankans um 30% lækkun fasteignaverðs sem margir hafa reyndar gagnrýnt.

Það er vissulega rétt hjá ASÍ að  það dregur úr trúverðugleika spánna hve ólíkar þær eru.Báðir aðilar,fjármálaráðuneyti og Seðlabanki hljóta að hafa sömu gögn til að byggja á.Þess vegna ættu spárnar að vera  svipaðar. Fjármálaráðherra segir,að spár ráðuneytisins séu íhaldssamar en spár Seðlabankans ýktar.Erfitt er sð vita hverju á að treysta.

Björgvin Guðmundsson

80 ríkisstofnanir fóru fram úr fjárlögum.Ólíðandi segir ríkisendurskoðandi

Ríkisendurskoðun segir í skýrslu um framkvæmd fjárlaga síðasta árs, að af 80 ríkisstofnunum, sem reknar voru með halla árið 2007 voru 46 með halla umfram 4% og 26 umfram 10% af fjárveitingum.    

Í skýrslunni er gerð sérstök grein fyrir rekstri 13 stofnana, fóru umfram 4% og voru jafnframt reknar með halla árið 2006. Í heild var uppsafnaður halli þeirra 974 milljónir í árslok 2006 en um 847 milljónir í árslok 2007. Þó fengu níu þeirra samtals 557 milljóna  viðbótarfjárveitingar í fjáraukalögum 2007, þar af fékk Landhelgisgæsla Íslands 418 milljónir.

„Framúrkeyrsla þeirra er algjörlega ólíðandi og ljóst að grípa verður tafarlaust til viðeigandi ráðstafana," segir síðan í skýrslunni.

Ríkisendurskoðun segist margítrekað hafa bent á að fjárlög séu  bindandi fyrirmæli sem beri að virða. Fjárlög séu því æðri vilja ráðuneyta og forstöðumanna einstakra stofnana. „Forstöðumenn, sem ekki fara að fjárlögum, skulu áminntir í samræmi við reglugerð um framkvæmd fjárlaga og ábyrgð á fjárreiðum ríkisstofnana í A-hluta. Ráðuneyti sem ekki sinnir þeirri skyldu sinni að áminna forstöðumenn sem gerast brotlegir við fjárlög taka í reynd á sig ábyrgð á hallarekstrinum. Þá ábyrgð þarf að setja fram með skýrari hætti í lögum og reglum. Eðli málsins samkvæmt getur Ríkisendurskoðun ekki annað en komið sínu áliti á framfæri með þeim hætti sem hér er gert. Óskandi er að vilji sé til að bregðast við síendurteknum ábendingum  stofnunarinnar," segir einnig í skýrslunni.

Það hefur lengi viðgengist hér á landi einhver slappleiki í fjármálum hins opinbera. Það er eins og fostöðumenn ríkisstofnana telji í lagi að fara fram úr fjárlögum.Það muni bjargast. Ef til vill hefur ekki verið tekið nógu strangt  á slíkum brotum til þessa. En það þarfgreinilega að stórauka agann.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Algerlega ólíðandi framúrkeyrsla

Neytendasamtökin vilja bæta verðmerkingar

Neytendasamtökin hvetja neytendur til að taka þátt í samstilltu átaki á morgun á milli 15 og 18.  Markmiðið er að hvetja verslanir til að sinna verðmerkingum betur og sjá til þess að þær séu ávallt réttar og til staðar.

Á vef Neytendasamtakanna kemur fram að  allar vörur eiga að vera verðmerktar enda sé það forsenda þess að neytendur geti tekið meðvitaða ákvörðun við kaup. Því miður er allt of algengt að verðmerkingar vanti eða að verðupplýsingar séu rangar og slíkt er ólíðandi. Í matvöruverslunum getur verð á hillukanti verið annað en verð á kassa og dæmi eru um að tilboðsverð skili sér ekki á kassann. 

Átakið felst í því að virkja sem flesta neytendur því með samtakamætti getum við haft áhrif og gert seljendum ljóst að við sættum okkur ekki við ófullnægjandi, rangar eða jafnvel engar verðupplýsingar,"  að því er segir á vef  Neytendasamtakanna.

Það ber að þakka Neytendasamtökunum fyrir þetta framtak.Verðmerkingar eru í miklum ólestri og mikil þörf á að gera átak til þess að bæta þar úr.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Neytendasamtökin með átak í verslunum

Gjaldeyrisvarasjóðurinn verður aukinn

Ingibjörg Sólrún Gísladóttir, utanríkisráðherra, sagði á Alþingi í dag að enginn ágreiningur sé milli ríkisstjórnarflokkanna eða ríkisstjórnar og Seðlabanka um að stækka þurfi gjaldeyrisvaraforðann. Sagði Ingibjörg Sólrún mikilvægt, að bankarnir geti, ef þörf krefur, leitað eftir lausafé til Seðlabankans, sem eigi að vera lánveitandi til þrautavara.

Ingibjörg Sólrún var að svara Valgerði Sverrisdóttur, þingmanni Framsóknarflokks, sem vildi vita hvort ágreiningur væri um það innan ríkisstjórnarinnar eða á milli ríkisstjórnarinnar og Seðlabankans um það hvort bönkunum verði komið til bjargar. Vísaði Valgerður til ummæla, sem ráðherrar og Davíð Oddsson, seðlabankastjóri, hafa viðhaft í fjölmiðlum. 

Það er gott að enginn

 ágreiningur er um aukningu gjaldeyrisvarasjóðsins. Nauðsynlegt er að auka hann hið bráðasta.

 

Björgvin Guðmundsson

Enginn ágreiningur um að auka þurfi gjaldeyrisforðann

Fjármálaráðuneytið spáir 16-17% lækkun fasteigna

Í Þjóðarbúskapnum, þjóðhagsspá fjármálaráðuneytisins er því spáð að fasteignaverð muni lækka um 16 til 17 prósent fram til ársins 2010. Þetta er um helmingi minni lækkun en Seðlabankinn gerir ráð fyrir í nýjustu útgáfu Peningamála.

Ráðuneytið gerir ráð fyrir 0,5 prósenta hagvexti í ár. Gert er ráð fyrir að ál útflutningur aukist um 70 prósent en að innflutningur muni dragast saman. Á næsta ári mun hagvöxturinn dragast saman um 0,7 prósent og er þó gert ráð fyrir álversframkvæmdum í Helguvík en þetta er í fyrsta sinn sem sú framkvæmd er tekin inn í þjóðhagsspá. Árið 2010 er síðan gert ráð fyrir 0,10 prósenta hagvexti.

Viðskiptahallinn mun að mati ráðuneytisins dragast saman. Hann verður 13,2 prósent í ár en árið 2010 verður hann orðinn 6,6 prósent.

Gert er ráð fyrir 1,9 prósent atvinnuleysi í ár, 3,8 prósent á næsta ári og 3,5 prósentum árið 2010.

Verðbólgan verður samkvæmt spánni 8,3 prósent í ár og síðan er gert ráð fyrir að hún fari minnkandi. Spáð er 3,9 prósenta verðbólgu á næsta ári og ráðuneytið gerir ráð fyrir að verðbólgumarkmiðum Seðlabankans, 2,5 prósent, verði náð árið 2010.

Þetta er betri spá en svarta spá Seðlabankans. Ég tel meiri líkur á að spá ráðuneytisins gangi eftir en spá Seðlabankans.En vissulega er spá ráðuneytisins samt nógu dökk.8,3% verðbólga í ár er allof mikil verðbólga og setur kjarasamningana í uppnám.

 

Björgvin Guðmundsson

Í

Seðlabankanum hefur mistekist

Seðlabankinn hækkaði fyrir skömmu stýrivexti í 15,5%. Þeir voru þá hækkaðir um 1/2 prósntustig og var þetta 21.stýrivaxtahækkun Seðlabankans. Frá því að þessi síðasta vaxtahækkun Seðlabankans  tók gildi hefur gengi krónunnar haldið áfram að lækka. En það var einn helsti tilgangur vaxtahækkunarinnar að styrkja krónuna og lækka verðlag á þann hátt.Seðlabankinn hefur sl. 7 ár stanlaust hækkað stýrivexti í þeim tilgangi að lækks verðbólguna. En verðbólgan hefur á þessu tímabili aukist en ekki minnkað.Aðgerðir Seðlabankans hafa algerlega mistekist.Þorvaldur Gylfason prófessor telur,að Seðlabankinn hafi brugðist við alltof seint. Hann hafi byrjað of seint að hækka stýrivexti og í of litlum skrefum til að byrja með. Í dag er alveg ljóst,að vaxtahækkun Seðlabankans hefur engin áhrif. Verðbólgan heldur áfram að aukast þrátt fyrir aðgerðir Seðlabankans og  gengi krónunnar heldur áfram að  lækka.Peningamálastefna Seðlabankans hefur brugðist. Tveir kennarar við háskólann telja,að skipta verði um áhöfn í Seðlabankanum.Það eru þeir Þorvaldur Gylfason prófessor og Gylfi Magnússon dósent,sem setja þessa  skoðun fram og undir hana tekur Jón Baldvin Hannibalsson,fyrrverandi ráðherra.

Miklar umræður eiga sér nú stað um efnahagsmálin  á  Íslandi. Verðbólgan æðir áfram og getur farið fljótlega í tvegga stafa tölu. Því er jafnvel spáð,að hún gæti farið í 15%.Viðskiptahallinn er mjög mikill og  bankarnir eiga í erfiðleikum með að útvega sér lánsfé erlendis vegna hás skuldatryggingarálags. Allir íslensku viðskiptabankarnir hafa skuldsett sig óeðlilega mikið. Þeir hafa farið óvarlega í lántökum erlendis og eiga nú í erfiðleikum  með endurfjármögnun. Ef þeir geta ekki endurfjármagnað sig  eru þeir í vondum málum. Ríkisstjórnin hefur sagt,að hún standi við bakið á bönkunum á sama hátt og ríkisstjórnir erlendis geri gagnvart sínum bönkum.Ég tel ekki koma til greina,að ríkissjóður eða Seðlabanki leggi framlög ( styrki) til bankanna. Þeir hafa  grætt mikið undanfarin ár og hafa hirt gróðann sjálfir. Þeir verða sjálfir að koma sér út úr þeim vandræðum,sem þeir hafa komið sér í. Ef undirstöður bankanna fara að bila kæmi til greina að þjóðnýta bankana,eins og Þorvaldur Gylfason.hefur lagt til og að selja þá síðan á ný til aðila,sem kunna að reka banka.

Björgvin Guðmundsson

 

www.gudmundsson.net

Öryrkinn fær 95oo kr., hækkun fyrir skatt en láglaunamaðurinn 18000 kr.!

Öryrkjabandalagið birtir á heimasíðu sinni dæmi um þær hækkanir,sem öryrkjar fá á lífeyri sínum við breytingar 1.apríl og 1.janúar sl. Ekki er unnt að   hrópa þátt húrra fyrur þessum hækkunum.

Einhleypur öryrki fær 9500 kr. hækkun fyrir skatt á sama tíma og þeir lægst launuðu á vinnumarkaðnum fá  18000 kr. hækkun.Loforð um að aldraðir og öryrkjar fái sömu hækkun og láglaunafólk hefur verið svikið. Eftir skatt gerir hækkun öryrkja aðeins 8 þús. krónur.Heimilisuppbót er hér reiknuð með en ekki aldurstengd uppbót þar eð það er svo misjafnt hvernig hún virkar. Það fer eftir því hvað öryrkinn var gamall þegar hann varð öryrki. Hér er um að ræða hækkun 1.apríl um 4 % í kjölfar kjarasamninga,sem veittu 15% kauphækkun og hækkun 1.janúar sl. vegna hækkana sl. ár(3,3%).

Hvað eiga þessar smáskammtalækningar að þýða? Eru þetta efndir kosningaloforðanna um að leiðrétta lífeyri aldraðra og öryrkja vegna misréttis undanfarinna ára?

 

Björgvin Guðmundsson

Eftirlýsti Pólverjinn handtekinn

Pólskur karlmaður, sem er búsettur hérlendis og er eftirlýstur í heimalandi sínu vegna gruns um aðild að morði, var handtekinn um sjö leytið í gærkvöld, að sögn lögreglunnar á höfuðborgarsvæðinu. 

Handtökubeiðni barst lögreglunni frá pólskum yfirvöldum síðdegis og var maðurinn handtekinn í kjölfarið. Rætt var við þennan Pólverja í kastljósi RUV í gærkveldi.Pólverjinn var hinn rólegasti og svaraði öllum spurningum vel og yfirvegað. Hann var alls ekki glæpamannslegur. Síðan var rætt við löreglustjórann  á höfuðborgarsvæðinu og  hann staðfesti,að umræddur Pólverji væri grunaður um aðild að morði. Lögreglustjóri skýrði vel hvað við væri að etja í viðureign við glæpamenn . Ekki er unnt að handtaka útlendinga,sem hér dvelja vegna afbrota erlendis nema handtökubeiðni berist.

 

Björgvin Guðmundsson

Efirlýstur maður handtekinn

Nauðþurftir hafa snarhækkað í verði

Uppþot víða um heim, allt frá Haítí til Bangladesh og Egyptalands, vegna snarhækkandi verðs á nauðþurftum hafa beint athygli heimsbyggðarinnar að þeim vaxandi vanda sem verðhækkun á matvælum er orðin.

Fjármálaráðherrar sem komu saman í Washington um síðustu helgi „voru í áfalli, og vissu vart sitt rjúkandi ráð,“ sagði bandaríski hagfræðingurinn Jeffrey Sachs, yfirmaður Jarðar-stofnunarinnar við Columbia-háskóla, við CNN.

„Þetta er aðal fréttin í heiminum núna,“ sagði Sachs um hækkun matvælaverðs.

Robert Zoellick, framkvæmdastjóri Alþjóðabankans, sagði á fundi með ráðherrunum, að á undanförnum tveim mánuðum hefði verð á hrísgrjónum snarhækkað, um allt að 75% að meðaltali í heiminum, og meira á sumum mörkuðum.

Í Bangladesh kosti tveggja kílóa poki af hrísgrjónum nú um það bil helminginn af daglegum tekjum fátækrar fjölskyldu.

Verð á hveiti hefur hækkað um 120% undanfarið ár, sagði Zoellick.

Þetta er alvarlegasta málið í heiminum  í dag. Það er ljóst,að þróuðu þjóðirnar,iðnaðarþjóðirnar verða að koma þeim þjóðum til hjálpar,sem geta ekki brauðfætt sig í dag vegna verðhækkana á matvælum, Hrísgrjón hafa hækkað um 75% og hveiti um 120%.Við verðum að koma til hjálpar.

 

Björgvin Guðmundsson

.

Fjármálaráðherrar „í áfalli“

96 hjúkrunarfræðingar hætta á Landspítala 1.mai

Ástandið er hið sama, það er ekkert að gerast,“ segir Þórdís Borgþórsdóttir, trúnaðarmaður svæfingahjúkrunarfræðinga á Landspítalanum við Hringbraut. 96 hjúkrunarfræðingar af gjörgæslu-, skurð- og svæfingasviði hætta að óbreyttu 1. maí nk. Einhverjir eru þegar komnir með aðra vinnu. Þórdís segir fulla alvöru í uppsögnunum og að þær standi. Hún veit ekki til þess að neinir hjúkrunarfræðingar hafi dregið uppsagnir sínar til baka.

Engir fundir hafa verið milli hjúkrunarfræðinganna og yfirstjórnenda LSH síðan 1. apríl sl. og engir fundir verið boðaðir á næstunni. „Þetta er algjör pattstaða,“ segir Þórdís. Ekkert heyrist frá stjórnendum. „Þeir halda sínu til streitu líka,“ segir hún. Á síðasta fundi hafi stjórnendur lagt fram tillögur sem Þórdís segir hjúkrunarfræðinga ekki hafa getað sætt sig við.

Þetta er alvarlegt ástand. Ef 96 hjúkrunarfræðingar ganga út 1.mai getur Landspítalinn stöðvast.Með því að hér er um uppsagnir að ræða geta stjórnvöld ekkert gert.Þau geta með lögum framlengt samninga og bannað verkföll,þegar um verkföll er að ræða en þau ráða ekki  við uppsagnir. Svo virðust sem stjórnvöld taki ekki með alvöru á þessu máli,þar eð engir fundir hafa verið  með fólkinu í hálfan mánuð.

 

Björgvin Guðmundsson

 

Algjör pattstaða – engir fundir og uppsagnir standa